منبع خبر- «چغازنبیل» بزرگ‌ترین نیایشگاه ایران باستان

▫️کاری از محمدابولیان نوروزی دبیر سرویس پارسی نویسی منبع خبر

چغازنبیل»بزرگ‌ترین نیایشگاه ایران باستان زیگورات‌ها را ویژه ترین وبرترین پرستشگاه‌ها می‌دانند که شمار آنها به ۴۰ سازه در سراسرجهان نمی‌رسد.وچغازنبیل شوش»یکی ازپرآوازه ترین آنها در جهان است.
درآستانه ۱۲۵۰ پیش از م-د،بزرگترین نیایشگاه باستانی ایران درزمان پادشاهی ایلامی‌ها در۴۰فرسخی پایین دست شوش (شهرباستانی)در استان خوزستان ساخته شده است.این زیگورات به جا مانده از شهر دوراونتاش،درزمان اونتاش گال پادشاه بزرگ عیلام( ایلام) برای ستایش ایزداینشوشیناک،نگهبان شوش ساخته و‌ در یورش سپاه آشور بانیپال»به همراه پیشینه ایلامی ویران شده است. خاورشناسان چغازنبیل رانخستین ساختمان آیینی ایران می‌دانند که به نام نخستین سازه باپیشینه ایران در شمار بجای مانده جهانی یونسکو جای گرفته است.چغازنبیل به زبان لری» بنام تپه سبدی است.
▫️پرآوازه ترین زیگورات جهان اینجاست
در میان نیایشگاه‌ها درزمان باستان، زیگورات‌ها از ویژه ترین آنها بوده‌اند. زیگورات که همان بالا رفتن است،بر بلندای یک بخش ساخته می‌شدند و در ساخت آنها از بهترین ابزارسودبرده اند. آمیختگی آنها از خشت یا آجر گلی و هرمی بوده است.این سازه های پلکانی،به شوندی بر روی زمین پا گرفته‌اند که چهار گوشه آن بر چهار سوی ویژه پیرامونی آن می باشد.بیشترآنها۳،۵ یا۷«ساختمان روی هم» دارند وبلندای آنها تا ۱۰۰ گز می‌رسد.
▫️نام آورترین و بزرگترین زیگورات به جا مانده ازدوران باستان،زیگورات چغازنبیل است که باگستردگی۱۰۳در۱۰۳ گز و به بلندای ۵۲ گز،در ۵ساختمان روی هم ساخته شده و اکنون تنها ۲۵گز از آن برجای مانده‌است…
▫️ این سازه باگسترده«درازا و پهنای نزدیک به هزار گز»را در بر می‌گیردواز سه دیوارتو در توی خشتی ساخته شده که به ترتیب:نیایشگاه نخست «زیگورات»در درون چهارسوی نخست،کاخ‌ها و نیایشگاه کوچک دردیواره دوم و آرامگاه‌های زیر زمینی تاج وتخت و کاخ‌های ویژه وپاک سازی آب در دیواره سوم می باشد.دومین جایگاه پاک سازی آب در بخش نیایشگاه ویژه می باشد،با بهره‌گیری ازپیمانه همانند ساخته شده وپرپیشینه ترین ساختمان پاک سازی آب جهان به شمارمی آید.
▫️نمای بیرونی این نیایشگاه با کاشی‌ های رنگ دار سبز وبخش درونی آن با موزاییک‌های شیشه‌ای و عاج( آج) زینت یافته است.دربالادست راست و پایین راست،دو سکوی دورانی دیده می‌شود که برخی آن را قربانگاه،گروهی آن را جایگاه تندیس (نماد)،وشماری دیگر آن راجایگاه پیشگویی و ستاره‌شناسی می‌دانند.
▫️نوشته خشتی در چغازنبیل:«من اونتاش گال،خشت های زرین را واژه نگاری کردم، من در اینجا این مأوا (نیایشگاه) را برای خدایان گال و اینشوشیناک برپا کردم و این جایگاه پاک را پیش کش کردم، باشد که کارهای من که پیشکشی است برای خدایان گال و اینشوشیانک پذیرفته شود.»
▫️(شکوه)بزرگی خشتی،بی‌پناه در برابر آسیب ها
گفته می‌شودکه نخستین نمای یافته شده
از چغازنبیل،آجری«خشتی» بوده که در پی کاوش های نفتی دراین بخش پیدا شده و پس ازبررسی( پژوهش) ،نیایشگاه چغازنبیل و چند سازه باستانی دیگر
درزمان پهلوی از سوی رومن گیرشمن باستان‌شناس پرآوزه فرانسوی بدست آمده است.
▫️گرچه خاکبرداری ازاین سازه دربخش درونی سازه ودر دل دشت،در راستای یک دستی دانش جهان کمک ویژه ای به پدیدارشدن بیشتر پیشینه باستانی ایرانیان شد… پس از گذشت بیش از ۵۰ سال از پیدایش این سازه،رها گذاشتن این سازه در برابر فرسایش و.. آسیب‌های فراوانی را به این سازه خشتی وگلی وارد کرده است.چغازنبیل زیر باران‌های شدید زمستانی بدون سرپناه و پوشش ویژه،به سوی نابودی می‌رود و گویا هیچ ارگان و سازمانی اندیشه ای برای نگهداری از آن را ندارند.این برایندناکارآمدی تابدان جابوده که گفته می‌شود که دانش ما ازگسترش سازه سازی دوره عیلامی(ایلامی) میانه از ویرانه‌ های چغازنبیل و شوش پیدا گردیده است،جایگاه باستان‌شناسی که گفتار بی‌ همانندی ازفرهنگ،اندیشه ها وآیین یکی ازپر پیشینه ترین مردمان بومی ایران است.
▫️پیوندچوقایاچوخا بانیایشگاه چغازنبیل»

بالاپوش سیاه وسفید آستین کوتاه ویژه مردان است.این پوشش به دستان زنان بختیاری و ازموی گوسفندبافته می شود. نگار چوقادارای نمایی ازرنگ های دیگرهم چون کرم -آبی،کرم -سرمه ای، یاکرم قهوه ای است وگفته می شودکه نما ونگارآن برگرفته ازنیایشگاه چغازنبیل،بزرگترین نیایشگاه عیلامیان می باشد.آستین کوتاه چوقا (چوخا) بیشتررنگ روی نمایشی دارد.که برای جیب هم می توان ازآن سود برد.مردان دربخش های ازکشورمان بویژه چهارمحال بختیاری،خوزستان،لرستان، کهگیلویه وبویراحمدواصفهان این پوشش رابرتن می کنند.