متاسفانه در زمان وقوع حوادث طبیعی  هماهنگی لازم بین دستگاهها وجود ندارد

یادداشتی از عبدالرسول جوادی بالاجاده

سردبیر پایگاه خبری منبع خبر

پایگاه خبری منبع خبر: یکی از مسائل نگران کننده ای که بعضا گریبان گیر آحاد مختف مردم ساکن در جای جای این مرز و بوم می شود, وقوع حوادث طبیعی است که در قالب زلزله، آتشفشان،  آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع ، رانش زمین و…رخ می دهد و در جهت مقابله با آسیب های ناشی از آن, یکی از ضروری ترین اقدامات دولتها برنامه ریزی برای کاهش خسارات ناشی از این بلایا می باشد.

آنچه که بر اهمیت این موضوع مهم می افزاید برنامه ریزی دقیق و درست در مدیریت بحران به منظور مواجهه با این قبیل حوادث طبیعی است و این برنامه ریزی در بخش های آمادگی برای مقابله یا اقدامات پیشگیرانه و غلبه بر بحران ایجاد شده (مدیریت بر بحران ) و همچنین اقدامات پسا بحران اقتصادی نیز از موارد مهم مربوط به رویارویی با چنین بلایایی قلمداد می شود.

ایران کشوری است که دستخوش بسیاری از این حوادث طبیعی بوده بطوریکه از زلزله های همچون بوئین زهرا، بم، رودبار و شهرهای گیلان تا کرمانشاه و خوزستان و سیل گلستان  و خوزستان گرفته تا رانش های زمین و… عملا ایران را عملا در یک خط بحران حوادث طبیعی قرار داده است و احتمال هر گونه حادثه را در جای جای این سرزمین دور از ذهن نمی سازد.

حال باید در پی یافتن راه های مقابله با این بحران ها باشیم بطوریکه که بدانیم چه اقداماتی در مقابله با این حوادث احتمالی ویرانگر ضروری است. آنچه که مهم و لازم است و باید به آن توجه شود, آموزش‌های همگانی مردم به طور مستمر برای مقابله با حوادثی چون زلزله، سیل و رانش زمین و آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع، برنامه ریزی دقیق برای اقدامات پیشگیرانه از حوادث، از جمله تامین ضروریات مقابله با حوادث و تامین نیازهای غذایی و آب سالم، بهداشت و درمان، ایاب و ذهاب در مناطق آسیب دیده و تامین منابع  و تجهیزات لازم برای مقابله با چنین شرایطی است.

نکته حائز اهمیت در این خصوص این است که, علیرغم تعدد دستگاههای اجرایی و امدادی، متاسفانه هماهنگی لازم بین دستگاهها در زمان وقوع حوادث وجود ندارد و بطور مثال در حوادث بزرگی چون سیل گلستان و خوزستان مشکل اصلی در تسریع خدمت رسانی به آسیب دیدگان و مقابله با حوادث مذکور در کمک رسانی به حادثه دیدگان, کمبود تجهیزات و امکانات لازم برای چنین اوضاع و احوالی بوده است. این مصداق در سیل گلستان نیز به وضوح مشهود بود که با توجه به وسعت خسارات پیش روی, متاسفانه مردم منطقه از عدم وجود تجهیزات راهسازی و بیل مکانیکی و لودر و … به تعداد کافی در تنگنا بودند.

در این بین سئوالی که در اذهان متبادر می شود این است که, در هر استانی دستگاههای امدادی بسیاری بصورت موازی در جهت فعالیتهای مدیریت بحران وجود دارند, پس چرا با این همه توان دچار نقصان در مدیریت بحران می‌شویم و عملا یک سر درگمی در حلقه های مدیریتی را شاهد هستیم؟

به گونه ای که یا تجهیزات کافی وجود ندارد یا منابع در مقابله با بحران ناکافی است یا شرایط فرماندهی متمرکز در منطقه بحران زده دچار نقصان جدی است.

بنابراین باید دید که, این همه منابع تخصیصی در سال به نام بحران کجا و چگونه هزینه می شود، این در صورتی است که همه دستگاههای اجرایی, ادارات کل یا واحدهای مدیریت بحران و پدافند غیر عامل در تبیین ساختار و برنامه ریزی وضع موجود با استفاده از کارشناسان و منابع مختلف اشتغال دارند لیکن با توجه به همه این موارد در هر برهه ای از زمان که شاهد وقوع حوادث طبیعی هستیم باز هم مشکلاتی وجود خواهد داشت که در تصور جامعه, کم کاری دستگاهها  تلقی می شود.

 آیا تا کنون برای مدیریت پسا بحران حوادث چاره اندیشی شده است که از کمترین و ضروری ترین نیازهای حادثه دیدگان بشمار می رود تا باتوجه به اینکه در بروز حوادث امدادرسانی با تاخیر  و با بازده زمانی طولانی انجام می‌شود, دیگر شاهد چنین وضعیتی نباشیم.

چرا دستگاههای ناظر چون سازمان مدیریت بحران و سازمان پدافند غیر عامل آسیب شناسی جدی از حوادث ایجاد شده نداشته و ندارند و همان نارسایی ها و کمبودها, در حوادث بعدی برجسته تر به چشم می آید.

حال با توجه به تقارن روز پنجم دیماه «روز ایمنی و کاهش اثرات بلایای طبیعی» ضروری است, مدیریت بحران و پدافند غیر عامل کشور و به تاسی آن در استانها و شهرستانها برنامه ریزی دقیق متناسب با نیاز آن حادثه و شرایط محیطی و جغرافیایی و جامعه انسانی آن, در قبل، حین و پس از بروز حوادث وجود داشته باشد تا از این پس دیگر شاهد وجود شرایط بحرانی در مدیریت حوادث همانند گذشته نباشیم.